بذر بادرنجبویه

بذر بادرنجبویه با نام لاتین Lemon Balm از جهت فواید زیادی این گیاه برای قلب، در طب سنتی یکی از پراستفاده‌ترین انواع بذر گیاهان دارویی است. گیاه این بذر در ایران نیز به وفور وجود دارد. البته در بسیاری از مناطق ایران شاهد رویش خودرو آن هستیم. از زمان‌های قدیم و از عهد ابوعلی سینا این پزشک حاذق ایرانی، از خواص بادرنجبویه برای درمان بسیاری از بیماری‌ها علی‌الخصوص بیماری‌های قلبی استفاده می‌شده است. بادرنجبویه گیاهی معطر و علفی است که به صورت چند ساله کشت می‌شود. بذر بادرنجبویه در حال حاضر به مناطق زیادی از جهان صادر شده و حتی در آمریکا نیز شاهد کشت آن هستیم. نام‌های دیگری نیز روی بادرنجبویه گذاشته‌اند که معروف‌ترین آنها با نام علمی آن با عنوان Melissa Officinalis به معنای زنبور عسل است که به دلیل علاقه زیادی این حشره به گل‌های آن می‌باشد.

مناطق جنوب اروپا، خاورمیانه و آسیای مرکزی مهد اصلی و زادگاه اولیه بادرنجبویه است. رشد این گیاه بسته به موقعیت و شرایط محیطی از 30 تا 80 سانتی‌متری دیده شده و خواص بسیار زیادی در طب سنتی دارد. علاوه بر استفاده دارویی از تخم آن برای تزئین سالاد و استفاده خوراکی نیز بهره می‌برند. ریشه‌های کوچک و استوانه‌ای شکل بذر بادرنجبویه ساقه‌های چهار گوش و کرک دار را تولید می‌نماید. گل‌های این گیاه نیز به مرور از رنگ سفید به رنگ بنفش تبدیل شده و عطر و بوی بسیار مطبوعی دارد؛ مانند سایر اعضای خانواده نعناعیان، بادرنجبویه نیز از جمله گیاهان خوش عطر محسوب می‌گردد. عطر برگ‌های له شده بادرنجبویه شبیه به عطر لیمو شیرین بوده و شکل بیضی و یا قلبی شکل نیز مشخص کننده این برگ‌ها از سایر گیاهان است.

خواص دارویی

• تقویت کننده قلب و کبد: از جمله اصلی‌ترین خواص درمانی بادرنجبویه کمک آن به عملکرد قلب و کبد در بدن است. از استفاده از دمنوش این گیاه گرفته تا بوییدن آن در طول روز می‌تواند باعث بهبود عملکرد قلب و کبد شده و مانع از رشد سلول‌های سرطانی در بدن و این اعضا شود. البته این اثرات از نظر علمی و آزمایشگاهی هم در یک تحقیق گسترده به اثبات رسیده است.
• آرامش اعصاب و بهبود خلق و خو: یکی دیگر از خواص گیاه بذر بادرنجبویه آرامش بخشی آن است. طرق مصارف مختلف آن باعث بهبود ریتم خواب و آرامش ذهن در افراد شده و تأثیر آن در افراد بالای 7 سال کاملاً به اثبات رسیده است.
• کمک به سلامت دستگاه گوارش: بهبود شرایط و عملکرد دستگاه گوارش یکی دیگر از خواص بادرنجبویه است. درمان زخم معده و یبوست نیز از جمله تاثیرات این گیاه در دستگاه گوارشی انسان است.
• تسکین علائم سندروم پیش از قاعدگی: با مطالعات علمی به اثبات رسیده که این گیاه دارویی می‌تواند در تسکین دردهای ناشی از این سندروم مفید باشد.
• تنظیم عملکرد تیروئید: پر کاری تیروئید یکی از بیماری‌هایی است که بسیاری از مردم جهان به آن مبتلا می‌باشند. عصاره بذر بادرنجبویه برای تنظیم عملکرد این عضو از بدن نیز مفید است.

از دیگر خواص دارویی و درمانی گیاه بادرنجبویه می‌توان به اشتهاآوری، کمک به هضم غذا، تسکین دردهای عصبی، درمان نفخ معده، درمان افسردگی، تأثیر ضد باکتریایی، از بین برنده عفونت‌های قارچی، درمان تب‌خال، از بین برنده سلول‌های سرطانی و بسیاری از بیماری‌های دیگر اشاره نمود.

مراحل کاشت بذر بادرنجبویه

روش کاشت مستقیم

• فراهم سازی بستر مناسب برای کاشت بذرها

ترکیبی از خاک رسی یا لوم شنی حاصلخیزی لازم برای رشد این بذر را فراهم خواهد آورد.

• کاشت بذرها در خاک

قبل از کاشت بذرها، باید آنها را به مدت 16 تا 20 ساعت در آب قرار داده و سپس آنها را در عمق 5 تا 10 میلی‌متری خاک بستر فراهم شده و به فواصل 30 سانتی‌متری از هم بکارید.

• آبیاری و نگهداری از بذر بادرنجبویه

در زمان جوانه زنی لازم است تا خاک بذر به صورت مرتب مرطوب گردد. 5 تا 14 روز این دوره به طول می‌انجامد.

• برداشت

در سال اول یک بار و از سال دوم به بعد دو یا حتی سه بار در سال می‌توان محصول بذر بادرنجبویه را برداشت نمود.

روش کاشت غیرمستقیم بذر بادرنجبویه

مراحل کشت بذر به روش غیرمستقیم مشابه با حالت مستقیم است. در این متد به جای باغچه باید بذرها را در خاک گلدان کاشت. استفاده از خاک باغچه سفت نشده برای پر کردن گلدان‌ها مناسب خواهد بود. البته قبل از پر کردن بایستی ته ظرف ها را کمی سوراخ کرده و یک لایه نازک سنگ ریزه در کف آنها بریزید تا شرایط برای زهکشی آب فراهم آید. بذرها را نیز می‌توانید در عمق 0.5 تا 1 سانتی‌متری خاک بکارید.

نیازهای اولیه برای کاشت بذر بادرنجبویه