بذر شیرین بیان

بذر شیرین بیان با نام علمی Glycyrrhiza Glabra یکی از با قدمت‌ترین انواع بذر گیاهان دارویی در جهان است. از قرن‌ها پیش و از زمان سومری‌ها، آشوریان و فراعنه مصر نشانه‌هایی از استفاده از بذر این گیاه برای خواص درمانی آن به جا مانده است. در پاپیروس‌های مصری نیز به نام این گیاه اشاره شده است. از این رو است که شیرین بیان در حال حاضر نامی کاملاً آشنا و شناخته شده برای همه مردم جهان است. فراعنه از آن برای درست کردن یک نوشیدنی گوارا استفاده می‌کرده‌اند و بومیان نیز از آن به عنوان یک هدیه ارزشمند به پیشگاه پروردگارشان بهره می‌بردند. این عقبه بزرگ و اصیل و قدمت دار خیلی هم بی‌مورد نیست. خواص دارویی و درمانی این گیاه است که باعث چنین شهرتی برای آن شده است. بذر شیرین بیان یکی از جذاب‌ترین انواع بذر گیاهان دارویی است.

این بذر در واقع بومی جنوب اروپا و بخش‌هایی از آسیا است. به صورت چند ساله کشت می‌شود و دارای مشخصات ظاهری خاصی است. در جهان کشورهای مانند ایتالیا، یونان، آلمان، فرانسه، انگلیس و بلژیک از تولیدکنندگان بزرگ و کشت کنندگان اصلی بذر شیرین بیان می‌باشند. در ایران نیز در بسیاری از استان‌ها شاهد کشت این بذر هستیم. ریشه این بذر توانایی رشد تا طول 30 تا 60 سانتی‌متری را دارد. البته در برخی مناطق خشک رشد ریشه این بذر تا عمق 200 سانتی‌متری نیز ادامه داشته است. ساقه آن نیز 1 تا 2 متر رشد می‌نماید. گل‌های زیبایی به رنگ بنفش و سفید زرد به طول 1 سانتی‌متر در ارتفاع ساقه‌های آن ایجاد می‌شود. در ادامه مقاله با خواص درمانی شیرین بیان آشنا شده و روش‌های مستقیم و غیرمستقیم کشت آن را نیز مرور خواهیم نمود.

خواص دارویی

ریشه اصلی بذر شیرین بیان که در زیر خاک قرار دارد، دارای مقادیر بسیار زیادی گلوکز، ساکارز، آسپاراژین، رزین و مواد آلبومیدی است که در پزشکی و صنایع بهداشتی و غذایی استفاده زیادی از آن می‌شود. در پزشکی و طب سنتی برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مانند زخم معده، سرطان، جلوگیری از پیری زودرس، درمان سوء هاضمه، نفخ شکم، درمان تنگی نفس، از بین رفتن موخوره، رفع بوی بد پا و زیر بغل، درمان خونریزی لثه، درمان ورم مفاصل و روماتیسم از خواص شیرین بیان استفاده می‌شد. این گیاه حاوی مقادیری آنتی‌اکسیدان نیز می‌باشد که برای تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از سرطان به کار می‌رود.

استفاده از گیاه شیرین بیان در رژیم‌های لاغری نیز کاربرد داشته و این گیاه دارای خواص ضدویروسی نیز است. جالب است بدانید که ریشه بذر شیرین بیان در برابر ویروس‌هایی مانند سارس، آنفولانزا، HIV-1، هپاتیت A، B و C و ویروس‌هایی که به نوعی تضعیف کننده سیستم ایمنی بدن هستند، کارکرد ویژه‌ای از خود نشان می‌دهد.

مراحل کاشت بذر شیرین بیان

روش کاشت مستقیم

• فراهم سازی بستر مناسب برای کاشت بذرها

ترکیب خاک مزرعه با کود دامی پوشیده می‌تواند شرایط مناسب رشد بذر این گیاه دارویی را فراهم آورد. برای عملکرد بهتر هم می‌توانید خاک مزرعه را تا عمق 15 تا 20 سانتی‌متری شخم زده و کود دامی را به خوبی با آن مخلوط نمایید.

• کاشت بذرها در خاک

قبل از کشت بذر شیرین بیان آنها را به مدت 24 ساعت در آب خیس کنید تا برای کشت و رشد در خاک آماده شوند. سپس می‌توانید آنها را در خاک بکارید. امکان پاشیدن بذرها روی خاک نیز وجود دارد.

• آبیاری و نگهداری از بذر شیرین بیان

آبیاری بذرها تا قبل از جوانه زنی باید با احتیاط صورت پذیرد. برای این کار از آب پاش استفاده نمایید تا بذرها در زیر خاک جابجا نشوند. برای رشد بهتر نیز بایستی علف‌های هرز روییده شده در مزرعه را وجین کنید.

• برداشت

برداشت محصول شیرین بیان در روش‌های مختلف کاشتن آن زمان‌بندی متفاوتی دارد. اگر آنها را به صورت بذر کاشته باشید 5 تا 6 سال بعد از کشت و اگر به روش رویشی برای کشت آنها اقدام نموده باشید، 3 تا 4 سال بعد می‌توانید ریشه‌های مغذی و پرخاصیت شیرین بیان را برداشت نمایید.

روش کاشت غیرمستقیم

کاشت بذر این گیاه به روش غیرمستقیم با مراحلی مشابه با مراحل بالا صورت می‌پذیرد. برای این کار البته نیاز به تهیه ظروف مناسب کشت بذر خواهید داشت تا بتوانید بذرها را در آنها بکارید. انتهای همه ظروف را نیز کمی سوراخ نموده و یک لایه نازک سنگ ریزه در کف آنها بریزید تا شرایط برای زهکشی آب‌های اضافی نیز فراهم آید. بقیه مراحل را مشابه با روش مستقیم انجام دهید.

نیازهای اولیه برای کاشت بذر شیرین بیان