بذر فیسالیس

بذر فیسالیس یا Physalis یکی از انواع بذر میوه جالب و عجیب است. هم خواص درمانی بسیار بالایی دارد و هم بسیار خوشمزه است. اندازه کوچک بوته آن نیز اجازه کشت آن در گلدان را نیز می‌دهد. این بذر میوه بومی مناطق گرمسیری و استوایی است. شاید اگر آن را نشناسید احتمال دارد با گوجه فرنگی‌های کوچک آن را اشتباه بگیرید. هر چند رنگ آن نارنجی است اما کمی شبیه به گوجه فرنگی است و یکی از انواع میوه‌های استوایی محسوب می‌شود. البته در حال حاضر در تمامی قاره‌ها کشت آن رایج شده است. در ایران نیز آن را در گلخانه‌ها پرورش می‌دهند. شاید برای شما جالب باشد اما حدود 7000 مترمربع از گلخانه‌های استان تهران برای کشت این بذر در نظر گرفته می‌شود. مزه عالی و خواص درمانی اصلی‌ترین دلیل کشت این بذر و محبوبیت آن می‌باشد.

بذر فیسالیس بومی آمازون محسوب می‌شود. گیاهی علفی تولید می‌کند که به صورت چند ساله کشت می‌گردد. ساقه‌های بوته این میوه به صورت چهار گوش و توخالی بوده و تا ارتفاع یک متری هم رشد می‌نمایند. میوه آن نیز خیلی بزرگ نبوده و دارای قطری به اندازه 2.5 سانتی‌متر است. هر چند نیاز به نور خورشید برای رشد دارد اما خیلی گیاه حساسی نبوده و به راحتی قابلیت کشت را دارا می‌باشد. در ادامه اگر با خواص درمانی این میوه آشنا شوید، دلیل محبوبیت آن را نیز خواهید فهمید. در انتهای مقاله هم روش‌های کشت آن را در فضای آزاد و در گلدان‌ها به صورت مرحله به مرحله مرور خواهیم نمود تا علاقه‌مندان به کشت بذر میوه بتوانند به راحتی آن را در گلخانه یا باغچه خود پرورش دهند.

انواع بذر فیسالیس

فیسالیس بنفش

این نوع فیسالیس به Ixocarpa معروف بوده که البته نام رایج آن Tomatillo است. این گیاه یکساله دارای ساقه‌ای تا ارتفاع 2/1 متر بوده و گل‌ها در آن به صورت هرمافرودیت (دوجنسی) بوده به این معنی که هر دو گل نر و ماده روی یک پایه قرار گرفته بر همین اساس گیاهی خودگشن است و برای میوه دهی نیاز به گرده‌افشانی به کمک باد، حشرات و غیره ندارد. این گیاه دارای میوه‌های کوچک کروی به رنگ بنفش هستند. این گونه از مکزیک در دوران ماقبل تاریخ سرچشمه گرفته و یک غذای اصلی مکزیکی‌ها به صورت خام و یا پخته است.

فیسالیس سبز

Philadelphica نام لاتین این گونه از فیسالیس است که به Wild Tomatillo و Mexican Groundcherry نیز شهرت دارد. این گونه یکساله دارای ارتفاعی حداکثر تا 6/0 متر بوده و رنگ میوه در آن سبز می‌باشد.

فیسالیس قرمز

با نام Alkekengi در لاتین معرفی شده و البته نام‌هایی از جمله Winter Cherry، Strawberry Groundcherry، Ground Cherry و Chinese Lantern نیز برای آن به کار برده می‌شود. این گونه به آسانی از پوسته کاغذی نارنجی پررنگ متمایل به قرمز بزرگش که شبیه فانوس‌هایی هستند به راحتی قابل تشخیص است. این گونه فیسالیس در مناطقی از جنوب اروپا و شمال شرق و جنوب آسیا به طور طبیعی رشد می‌کند. این گیاه چند ساله بوده و ارتفاع ساقه آن بین 60-40 سانتی‌متر است. گل‌ها در آن به رنگ سفید بوده که در زمان بلوغ میوه نارنجی پررنگ متمایل به قرمزی را تشکیل می‌دهند.

فیسالیس نارنجی

نام لاتین آن Peruviana است و منشا آن پرو می‌باشد و دارای نام‌های دیگری از جمله Cape Gooseberry، Goldenberry و خود فیسالیس است. این گونه رایج‌ترین نوع فیسالیس بوده که بیشتر از باقی گونه کشت شده و به چشم می‌خورد. رنگ میوه‌ها در آن نارنجی بوده که داخل پوشش تور مانند تقریبا زردی پنهان شده‌اند به همین دلیل به میوه آن عروسک پشت پرده نیز می‌گویند.

خواص دارویی و خطرات مصرفی

میوه بذر فیسالیس خواص درمانی بسیار زیادی دارد. دارای ترکیبات آنتی‌اکسیدانی بوده که می‌تواند در درمان و پیشگیری از انواع سرطان‌ها از آن استفاده نمود. از دم کرده گیاه این بذر برای درمان آسم و تسکین دردهای ناشی از آن استفاده می‌شود. این دم کرده خاصیت ضدعفونی کنندگی و ضد التهابی نیز دارا می‌باشد. با وجود اسیدهای چرب غیراشباع در ترکیبات این میوه از آن برای کاهش کلسترول خون نیز استفاده می‌نمایند. ترکیبات این میوه همچنین جاذب بزرگ قند هستند. از این رو خوردن این میوه باعث کاهش قند خون در افراد شده و برای درمان دیابت نیز می‌توان از آن استفاده کرد. ترکیبان فنلی و پلی فنول‌های آن نیز خاصیت سم زدایی داشته و برای بهبود عملکرد کبد و پاکسازی سموم بدن مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.

وجود مقادیر قابل توجهی ویتامین C در ساختار این میوه باعث می‌شود تا روی بهبود سیستم ایمنی بدن و تقویت آن نیز بتوان حساب نمود. این میوه خاصیت تحریک پذیری گلبول‌های سفید خون را دارد. از دیگر خواص درمانی بذر میوه فیسالیس می‌توان به درمان بیماری مربوط به چشم، بهبود فعالیت کلیه‌ها و دفع سنگ کلیه، شاداب نمودن پوست و درمان ضایعه‌های پوستی مختلف اشاره کرد. البته یک نکته در مصرف این میوه نیز وجود دارد که حتماً باید به آن دقت داشته باشید. میوه این بذر باید به صورت رسیده مصرف شود. مصرف نمونه‌های کال و نرسیده آن می‌تواند باعث مسمومیت در انسان شود. حتی برخی از گونه‌های وحشی چینی این میوه مواد سمی خطرناکی در خود دارد که علاوه بر مسمومیت حساسیت را نیز با خود به دنبال خواهد داشت.

مراحل کاشت بذر فیسالیس

روش کاشت مستقیم

• فراهم سازی بستر مناسب برای کاشت بذرها

خاک‌های شنی غنی شده شرایط مناسبی برای کشت این بذر فراهم می‌آورند. بهار بهترین فصل برای کاشت مستقیم بذر این میوه است که هم خاک در شرایط مناسبی است و هم دما و آب و هوا برای رشد آن بهینه شده است. برای نرم شدن خاک نیز آن را 15 تا 20 سانتی‌متر شخم بزنید.

• کاشت بذرها در خاک

بذرها قبل از کاشت باید به مدت 48 ساعت در آب خیس شوند. سپس بذرها را در عمق 1 تا 2 سانتی‌متری و در فواصل 15 تا 30 سانتی‌متری از هم بکارید.

• آبیاری و نگهداری از بذر فیسالیس

آبیاری تا قبل از جوانه زنی به صورت مرتب انجام گیرد و بعد از آن نیز تنها بعد از خشک شدن خاک اقدام به آبیاری نمایید.

• برداشت

80 تا 110 روز طول می‌کشد تا میوه این بذر به باردهی برسد.

روش کاشت غیرمستقیم بذر فیسالیس

روش کاشت غیرمستقیم این بذر تقریباً مشابه با روش مستقیم است. با این تفاوت که باید بذرها را در گلدان‌های مناسب کشت بذر میوه بکارید. گلدان‌های تهیه شده باید از کف مقداری سوراخ شده و یک لایه نازک سنگریزه در کف آنها بریزید. این کار باعث فراهم شدن شرایط زهکشی مناسب آن می‌شود. بقیه مراحل را نیز مانند روش بالا ادامه دهید.

نیازهای اولیه برای کاشت بذر فیسالیس