بذر یونجه (همدانی)

بذر یونجه یکی از قدیمی‌ترین انواع بذر سبزیجات در ایران است. قدمت این بذر به 5 قرن قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد که از ایران به یونان برده شده است. یونجه یکی از مقوی‌ترین و مغذی‌ترین انواع سبزیجات است. هر چند در زمان‌های دور کشت آن در ایران بیشتر به عنوان غذایی برای دام‌ها کاربرد داشته اما به دلیل همین مواد مغذی که دارد اکنون به عنوان یک سبزی خوراکی مورداستفاده قرار می‌گیرد. به قدری این سبزی مقوی است که در عربی به عنوان پدر همه غذاها از آن یاد می‌شود. کشت یونجه اکنون به بیش از 70 کشور جهان سرایت کرده و مردم بسیار زیادی در جهان در حال استفاده از خواص بذر یونجه در غذاهای خود هستند. در ایران زنبورداران نیز برای تولید عسل بهتر از گل‌های بوته یونجه استفاده می‌نمایند. عسل یونجه بسیار شیرین و گوارا است.

یونجه بومی قاره آسیا و شمال آفریقا است. به صورت چند ساله کشت شده و نام لاتین آن نیز Alfalfa است. در ادامه خواص دارویی و درمانی گیاه بذر یونجه را مرور خواهیم نمود. ریشه‌های این گیاه به صورت صاف و کشیده رشد کرده و طول آن گاها به 3 متر هم می‌رسد. ریشه اصلی به صورت استوانه‌ای به داخل خاک نفوذ کرده و از آن ریشه‌های جانبی هم منشعب می‌شوند. ساقه آن تا ارتفاع یک متر رشد می‌نماید. گل‌های کوچک و زرد و بنفش رنگ آن مزرعه‌ای پر از گل را برای شما به ارمغان می‌آورد که صحنه‌ای بسیار زیبا را رقم خواهد زد. میوه این بذر نیز به صورت صدف مانند است که داخل آن دانه‌هایی شبیه به لوبیا اما با اندازه کوچکتر خود نمایید می‌نمایند. امکان پرورش یونجه در باغچه و گلخانه وجود دارد و کاربران می‌توانند به راحتی برای آن اقدام نمایند.

خواص دارویی

گیاه بذر یونجه دارای خواص درمانی و دارویی نیز می‌باشد. برای درمان آرتروز، عفونت دستگاه‌های ادراری، نارسایی کلیه، مشکلات مربوط به مثانه و پروستات، کاهش کلسترول، کمک به بهبود سیستم ایمنی بدن و برخی موارد دیگر از یونجه استفاده می‌شود. مصرف این گیاه به صورت قرص یا کپسول به عنوان مکمل غذایی نیز رواج دارد. جالب است بدانید که یونجه چیزی دو برابر اسفناج آهن دارد و می‌تواند سه برابر شیر کلسیم داشته باشد. ویتامین C آن 4 برابر لیمو ترش بوده و مملو از انواع پروتئین‌ها، مواد مغذی و مواد معدنی است. استفاده از آن برای تقویت سیستم ایمنی بدن و همچنین رفع کم خونی بسیار مؤثر خواهد بود. سالمندان و کودکانی که نقص سیستم ایمنی دارند می‌توانند از یونجه به صورت مرتب برای بهبود شرایط خود استفاده نمایند.

مراحل کاشت بذر یونجه

روش کاشت مستقیم

امکان کشت یونجه هم در فصل بهار و هم در فصل پاییز وجود دارد. هر چند رشد آن در فصل پاییز می‌تواند بهتر باشد.

• فراهم سازی بستر مناسب برای کاشت بذرها

ترکیبی از خاک لومی، شنی یا رسی با زهکشی مناسب و ترکیب شده با کود حیوانی پوسیده می‌تواند شرایط رشد بذر یونجه را به حالت ایده‌آل برساند. برای ترکیب این مواد بهتر است خاک را تا عمق 25 تا 30 سانتی‌متری شخم بزنید.

• کاشت بذرها در خاک

بهترین عمق برای کاشت بذر یونجه 1 تا 2 سانتی‌متری است. یونجه‌ها را در ردیف‌هایی به فواصل 20 تا 50 سانتی‌متری از هم بکارید.

• آبیاری و نگهداری

برای جلوگیری از جابجا شدن بذرها در زیر خاک حتماً با احتیاط و با آب‌پاش اقدام به آبیاری بذرها نمایید. بعد از جوانه‌زنی هر 7 تا 12 روز یک‌بار نیاز آبی یونجه را برطرف خواهد نمود.

• برداشت

برای برداشت یونجه از ساقه حتماً از یک وسیله نوک تیز استفاده نمایید تا ساقه‌ها کنده نشوند. ساقه‌های کنده شده به گیاه آسیب خواهد رساند. 20 تا 35 روز بعد از برداشت اولیه می‌توانید برای بار دوم نسبت به برداشت آن اقدام نمایید.

روش کاشت غیرمستقیم بذر یونجه

روش کاشت غیرمستقیم یونجه مشابه با روش مستقیم است. در این متد باید بذرها را در ظروف مخصوص کاشت بذر بکارید. بعد از تهیه ظروف در کف آنها را چند سوراخ ایجاد نموده و سپس یک لایه نازک سنگ ریزه روی آنها بریزید. با این عملیات شرایط برای زهکشی مناسب خاک ایجاد خواهد شد. بقیه مراحل را نیز می‌توانید مانند روش مستقیم انجام دهید.

نیازهای اولیه برای کاشت بذر یونجه