بذر کنجد

بذر کنجد یا Sesame Plant در میان انواع بذر دانه‌های روغنی یکی از بهترین‌ها محسوب می‌شود. بذر دانه‌های روغنی همانطور که از اسمشان پیداست، گیاهانی هستند که روغن‌هایی با خواص عالی و مفید دارند. کنجد نیز یکی از این بذرها است. گیاه کنجد مقاومت بسیار بالایی در برابر خشکی داشته و در مناطق گرمسیری به راحتی کشت می‌شود. ترکیب این دو مزیت گیاه کنجد باعث شده تا در کشورهای بسیار زیادی این بذر به کشت برسد. در ایران نیز از روغن کنجد استفاده‌های زیادی می‌شود. در آشپزی، تهیه سالاد و پخت و پز از این روغن به دلایل فواید بالایی که دارد، استفاده می‌شود. 45 تا 60 درصد از دانه کنجد را روغن آن تشکیل می‌دهد. جالب است که بذر کنجد با اینکه در حال حاضر در سایر کشورها تولیدات بیشتری دارد، اما یکی از گیاهان بومی ایران است.

هندوستان را می‌توان بزرگترین تولید کننده این بذر در جهان دانست. آنها هر ساله 2.5 میلیون هکتار از مزارع خود را زیر کشت کنجد می‌برند. بذر کنجد در این کشور طرفداران بسیار زیادی دارد. گیاه این بذر به صورت یک ساله و در برخی مناطق دو ساله کشت می‌شود. ریشه‌های آن حدود یک متر در خاک رشد نموده و ساقه‌های آن نیز دارای ارتفاع رشد 50 تا 150 سانتی‌متری هستند. رنگ‌های سفید و بنفش گل‌های آن نیز این گیاه را تبدیل به یک گیاه زیبا می‌نماید. میوه‌های آن نیز شبیه به کپسول‌های ترک خورده هستند که حدود 4 سانتی‌متر طول دارند. سازگاری بالای آن به شرایط آب‌وهوایی باعث شده تا به راحتی بتوان آن را در خانه یا باغچه پرورش داد. در ادامه روش‌های کشت این بذر را در باغچه با هم مرور خواهیم نمود.

خواص دارویی

از بذر کنجد روغن کنجد تولید می‌شود. اصلی‌ترین خواص دارویی کنجد مربوط به روغن آن می‌شود. این روغن از جمله مفیدترین روغن‌های گیاهی است که در برخی نقاط جهان مانند آمریکا به آن ملکه روغن‌ها نیز می‌گویند. این روغن حاوی اسید لینوئیک، ویتامین E، پروتئین و کلسیم است. ویتامین‌های A و B موجود در این روغن باعث کاهش کلسترول خون می‌شود و از این رو می‌توان از آن برای درمان برخی بیماری‌های مربوط به قلب استفاده کرد. آنتی‌اکسیدان موجود در این روغن نیز آن را بسیار مقاوم کرده و حتی می‌توان از آن برای بالا بردن دوام سایر روغن‌ها نیز استفاده کرد. برای حفاظت از پوست و مو و شفافیت پوست نیز از ترکیب این روغن با برخی مواد طبیعی دیگر استفاده می‌شود. در کل یکی از پرخاصیت‌ترین روغن‌های گیاهی است.

مراحل کاشت بذر کنجد

روش کاشت مستقیم

کشت مستقیم این بذر در آب‌وهوای مناسب بهاری امکان‌پذیر است. دمای هوا تأثیر بسیار زیادی در رشد این بذر داشته و از این رو حتماً باید برای کاشت آن در هوای آزاد دما به شرایط مطلوب رسیده باشد.

• فراهم سازی بستر مناسب برای کاشت بذرها

در مرحله اول و قدم اول باید بستر مناسب برای کشت بذرها را فراهم آورید. ترکیبی از خاک لومی شنی با خاک باغچه می‌تواند شرایط رشد این بذر را به حالت ایدئال برساند. با توجه به حساسیت‌هایی که این بذر دارد، خاک بستر آن را باید نرم و عاری از هر گونه سنگ و کلوخ نمود.

• کاشت بذرها در خاک

بذر کنجد اندازه بسیار کوچکی دارد. از این رو می‌توانید این بذرها را با کمی ماسه ترکیب کنید تا امکان کاشت آنها بهتر شود. برای کاشت آنها نیز می‌توانید آنها را در فواصل 10 سانتی‌متری از هم و در ردیف‌هایی به فاصله 50 سانتی‌متری در عمق 2 تا 3 سانتی‌متری بکارید.

• آبیاری و نگهداری از بذر کنجد

تا قبل از جوانه‌زنی بذرها خاک باید همیشه مرطوب باقی بماند. بعد از آن هر 7 تا 10 روز یک بار آبیاری آنها کافی خواهد بود.

• برداشت

با ریختن برگ‌های این گیاه و تغییر رنگ دانه‌ها زمان برداشت محصول آن فرا رسیده است.

روش کاشت غیرمستقیم بذر کنجد

برای کاشت بذرها با روش غیرمستقیم نیز بایستی مراحل بالا را در نظر داشته باشید. این روش از کشت بذر کنجد مخصوص فصل پاییز است. به جای خاک باغچه باید آنها را در گلدان‌های مخصوص کشت بذر بکارید. کف گلدان‌ها را از قبل کمی سوراخ کرده و یک لایه نازک سنگریزه هم در کف آنها بریزید تا شرایط برای زهکشی خاک فراهم آید. سپس با خاک مناسب گلدان‌ها را پر کنید. مراقب باشید تا گلدان‌ها از خاک لب به لب نشوند تا در هنگام آبیاری، آب به بیرون سرریز نکند.

نیازهای اولیه برای کاشت بذر کنجد