بذر کدو

بذر کدو یا Squash یکی از متنوع‌ترین خانواده‌ها را در میان انواع بذر صیفی جات به خود اختصاص داده است. بذر این گونه از صیفی جات در اصل بومی آفریقا است و برای اولین بار در این قاره کشت شده است. مردم آمریکای مرکزی و جنوبی هم در استفاده از انواع کدو سابقه طولانی داشته و حتی در مکزیک کشت گیاه این بذر به 8000 سال قبل برمی‌گردد. این گیاه به صورت یک ساله کشت شده و ساقه آن به حالت رونده روی زمین رشد می‌کند. ریشه این بذر نیز بسیار طولانی بوده و سطح وسیعی از اطراف خود را در برمی‌گیرد. البته رشد عمقی آن نسبتاً کم بوده و بیشتر در حالت افقی رشد می‌کند. استفاده از کدو در آشپزی و تهیه انواع حلوا و غذاهای مختلف کاربرد داشته و جنس‌های مختلفی از آن در ایران نیز به بهره‌برداری می‌رسد.

انواع بذر کدو

بذر این صیفی هم انواع مختلفی داشته و هم در دسته‌بندی‌های گوناگونی قرار می‌گیرد. در تقسیم‌بندی فصلی کدوها به دو گروه تابستانه که به Zucchini نیز معروف است و زمستانه که Buttetcup نامیده می‌شود، تقسیم می‌شوند. نوع تابستانه کدو همان کدو سبز خورشتی است که در ایران به صورت انبوه کشت شده و پای ثابت سفره‌های ایرانی در برخی خورشت‌های خوشمزه است. نوع زمستانه آن نیز به کدو تنبل یا کدو حلوایی معرف است و از آن نیز برای درست کردن انواع دسر، حلوا و مصرف خوراکی استفاده می‌شود. در یک تقسیم‌بندی کلی نیز مهم‌ترین گونه‌های کدو که در حال حاضر کشت می‌شوند، عبارت‌اند از:

کدو حلوایی (Cucurbita Moschata Squash)

این بذر کدو نیز یکی از پرطرفدارترین انواع بذر صیفی جات است که به دلیل مزه شیرینی که دارد، مصارف بالایی هم در بین ایرانی‌ها داشته و به رنگ‌های زرد و نارنجی می‌توان آن را پیدا کرد. ابعاد آن معمولاً بزرگ بوده و شکل‌های مختلفی نیز دارا است. در درمان بسیاری از بیماری‌ها مانند یرقان، سرفه، قولنج، یبوست، اسهال و انواع عفونت از این نوع کدو استفاده می‌شود.

کدو تنبل گرد (Cucurbita Maxima Squash)

جثه بزرگی که میوه این بذر کدو دارد، باعث نام‌گذاری ن به تنبل شده است. با گوشت شیرینی که دارد، برای درمان بیماری‌هایی مانند التهاب، پیشگیری از سرطان، درمان قند خون، افزایش و تقویت ایمنی بدن، درمان پروستات و کاهش پیری چشم استفاده می‌شود. البته این نمونه با کدو حلوایی شباهت زیادی داشته و خیلی از مواقع امکان تمایز میان آن دو نیز وجود ندارد. کدو تنبل یک صیفی زمستانه بوده و از این رو در اواخر بهار کشت می‌شود. میوه این صیفی به رنگ‌های زرد، سفید، سبز، آجری و خاکستری کشت می‌شود. برخی انواع بذر این نوع کدو میوه‌های با وزن 75 تا 100 کیلوگرم نیز تولید می‌کنند که در نوع خود جالب می‌باشند. گوش اکثر بذرهای آن نیز شیرین و بسیار خوشمزه می‌باشند.

کدو رشتی (Butternut Squash)

از نام آن پیداست که محصول شهر رشت است. به دلیل پوست سفت و سختی که دارد در زبان گیلکی به آن خاش کویی (کدو استخوانی) نیز می‌گویند. البته دلیل دیگر این نام‌گذاری گوشت کم این نوع کدو می‌باشد. اگر در اواخر تابستان و شهریور ماه به جالیزهای استان گیلان سر بزنید، بوته‌های پر از میوه این نوع کدو را مشاهده خواهید کرد.

کدو هالووین (Pumpkin Squash)

شبیه به کدو تنبل نارنجی است و بیشتر در مراسم هالووین مورد استفاده قرار می‌گیرد و به همین دلیل نیز به این نام معروف شده است. این نوع کدو نیز گوشت بسیار شیرینی دارد و برای پخت انواع دسر شیرین و خوشمزه می‌توان از آن استفاده کرد.

کدو عروسکی (Porcelain Doll Squash)

این کدو نیز از انواع بذر کدو زمستانی و سفید رنگ محسوب شده و تا 11 کیلوگرم نیز رشد می‌نماید. البته وزن معمول میوه آن بین 2 تا 4 کیلوگرم محدود بوده و برای اولین بار هم در آمریکای مرکزی کشت شده است. گوشت شیرینی داشته و در کنار این مزه بسیار خوش عطر نیز است.

کدو ستاره ای (Pattypan Squash)

کدو پخت نام دیگری است که کدو ستاره ای را با آن نام خطاب می‌نمایند. در تهیه برخی از انواع سوپ و یا به صورت آب پز و شکم پر این کدو به صورت خوراکی استفاده می‌شود. آفتاب تأثیر زیادی روی رشد و میزان محصول دهی این بذر داشته و طعم خوش آن نیز زبانزد است. با یک بار مزه کردن طعم آن دیگر هیچ‌گاه آن را فراموش نخواهید کرد. علاوه بر این از نظر خواص نیز این نوع کدو غنی از ویتامین‌های مورد نیاز برای بدن است. بومی آمریکا بوده و برخی هم معتقدند که سرخ پوستان آمریکا اولین کشت کننده بذر کدو ستاره ای می‌باشند. به صورت یک ساله کشت شده و گوشتی لطیف و خامه‌ای دارد. سفید، سبز، زرد و یا ترکیبی از این رنگ‌ها سازنده اصلی رنگ کدو ستاره ای می‌باشند.

کدو غولسان گرد (Giant Pumpkin Squash)

میوه‌های بزرگ و غول‌آسا داشته و پوست آن نیز رنگ نارنجی بسیار زیبایی است. میوه‌های آن به دلیل بزرگی شهرت پیدا کرده است.

کدو قلیانی (Lagenaria Siceraria Squash)

کمری باریک و سری بزرگ شکل ظاهری میوه این نوع بذر کدو را به قلیون شبیه نموده است و از این رو به آن قلیانی گفته می‌شود. کدو بطری شکل و یا گلدانی هم به آن اطلاق می‌شود. گوشت زیادی نداشته و کمتر برای مصارف خوراکی از آن استفاده می‌شود.

خواص دارویی

از خواص درمانی و دارویی میوه بذر کدو می‌توان به ضدالتهاب بودن، دفع کننده کرم روده، پیشگیری از سرطان، درمان پروستات اشاره نمود. برخی از انواع آن نیز برای درمان بیماری‌های قلبی و عروقی، کاهش فشار خون، کاهش چربی خون، کاهش کلسترول و پیشگیری از سرطان دستگاه گوارش مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مراحل کاشت بذر کدو

روش مستقیم

• فراهم سازی بستر کاشت
• کاشت بذرها

در عمق 3 تا 5 سانتی‌متری بذرها را به صورت 3 تا 5 عددی بکارید. قبل از کاشت نیز آن‌ها را 2 ساعت در آب گذاشته و 12 تا 24 ساعت در پارچه نم‌دار قرار دهید.

• آبیاری

آبیاری گیاه کدو 2 تا 3 بار در هفته کافی است.

• برداشت

روش کاشت غیرمستقیم بذر کدو

مانند بالا بوده، فقط به جای خاک باید گلدان مناسب کاشت بذر تهیه نمایید و زیر آن را نیز برای زهکشی آماده کنید.

نیازهای اولیه برای کاشت بذر کدو