بذر
بذر
بذر مرزه یکی از انواع سبزیهای معطر را برای شما به وجود خواهد آورد. سبزیجات معطر همیشه از محبوبیت خاصی برخوردار هستند. مرزه نیز یکی از این موارد است. سبزی مرزه دارای عطر بسیار قوی است از این رو در بسیاری از کشورهای جهان اسانس آن دریافت شده و برای مصارف مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. در برخی نقاط هم آن را خشک کرده و برای ایجاد طعم بهتر در آشپزی استفاده مینمایند. البته این روشهای استفاده در ایران کمتر متداول بوده و مرزه را بیشتر به عنوان یک سبزی در سبد سبزی خوردن مصرف مینمایند. گاهی هم از آن برای طعم دار کردن برخی غذاها استفاده مینمایند. در کل به دلیل عطر و بوی خوبی که دار از انواع بذر سبزیجات محسوب میشود که به همه کشورهای جهان راه پیدا کرده است.
بذر مرزه بومی سواحل مدیترانه است. گیاه این بذر به صورت یک ساله کشت شده و نام لاتین آن نیز Summer Savory میباشد. ریشه آن به صورت مستقیم رشد نموده و دارای ساقههای به ارتفاع 40 سانتیمتر است. ساقههای آن به صورت چهارگوش روییده و رنگ آنها نیز کمی تیرهتر از برگها است. برگهای نیزهای و باریکی که به رنگ سبز مات یا مایل به خاکستری هستند و به طول 1 تا 3 سانتیمتر رشد مینمایند. پهنای برگهای بذر مرزه به 2 تا 4 میلیمتر میرسد که برگی تقریباً منحصر به فرد برای آن ایجاد نموده است. در قسمت انتهایی ساقهها نیز گلهای این گیاه با رنگهای بنفش یا صورتی پدیدار میگیرند. کاشت این بذر هم مانند سایر انواع بذر سبزیجات روشهای خاص خود را دارد.
انواع بذر مرزه
بذر سبزیجات معمولاً دارای انواع مختلفی هستند و بر حسب شرایط کشت رشد متفاوتی از خود نشان میدهند. مرزه نیز مانند اکثر انواع بذر سبزیجات دارای گونههای اصلی است. مرزه دارای دو گونه اصلی است. مرزه معمولی که سبزی تابستانه بوده و مرزه برگ پهن که تولید فصل سرما و زمستان است.
مرزه معمولی (Winter Savory)
این مرزه تابستانه حدود 55 سانتیمتر رشد مینماید. برگهای سوزنی شکل آن مشخصه اصلی این نوع مرزه میباشد. طعم آن شیرین بوده و به صورت یک ساله کشت میگردد.
مرزه برگ پهن (Summer Savory)
قطر برگهای این نوع از مرزه به 3 سانتیمتر میرسد. گیاهی که نسبتاً همیشه سبز باقی میماند و گلهای سفید یا بنفش آن در زمستان باز میشوند. طعم آن برخلاف بردار تابستانهاش تند بوده و تا ارتفاع 45 سانتیمتری هم رشد مینماید.
خواص دارویی
سبزیجات معمولاً دارای خواص دارویی و درمانی بالایی هستند. گیاه مرزه نیز از این امر مستثنی نمیباشد. گیاه بذر مرزه برای درمان بیماریهایی مانند نرمی استخوان، تقویت معده، ادرار آور و مسهل، کاهش وزن، ضد نفخ و درمان بیماریهای عصبی به کار میرود. این سبزی حاوی مقادیر مناسبی از آنتیاکسیدانها است که در تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از بسیاری از بیماریها میتوان از آن بهره برد.
مراحل کاشت بذر مرزه
روش کاشت مستقیم
- فراهم سازی بستر مناسب برای کاشت بذرها
مناسبترین فصل برای کشت بذر مرزه به روش مستقیم فصل بهار است. در این فصل دما از شرایط خوبی برای رشد بذرها برخوردار میباشد. ترکیبی از خاک باغچه، کمپوست، کود دامی پوسیده و ماسه شرایط رشد ایدهآل این بذر را فراهم خواهد آورد. برای ترکیب بهتر این مواد زمین را تا عمق 25 تا 28 سانتیمتری شخم بزنید.
- کاشت بذرها در خاک
بستر خاک قبل از کشت بذرها باید مرطوب شوند. سپس آنها را در فواصل 20 تا 30 سانتیمتری از هم و در عمق 5 تا 6 سانتیمتری بکارید.
- آبیاری و نگهداری
آبیاری مرزهها باید منظم و مرتب باشد.
- برداشت
زمان مناسب برای برداشت محصول بذر مرزه رسیدن گیاه به اندازه 20 تا 30 سانتیمتری است. احتمالاً 140 تا 160 روز برای رسیدن به چنین شرطی زمان لازم خواهید داشت.
روش کاشت غیرمستقیم بذر مرزه
این روش کاشت مرزه مربوط به فصل پاییز است. شرایط و مراحل آن نیز مشابه با روش مستقیم بوده اما این بار به جای آماده سازی خاک باغچه باید گلدانهای مناسب برای کشت بذرها را آماده نمایید. برای این کار کف گلدانهای تهیه شده را سوراخ کرده و یک لایه نازک سنگ ریزه یا پوکه صنعتی در کف آنها بریزید تا شرایط زهکشی آنها نیز فراهم آید. به این صورت آبهای اضافی از زیر گلدان خارج خواهند شد. بذرها را در این روش در فواصل 2 تا 5 سانتیمتری از هم و در عمق 0.5 سانتیمتری خاک بکارید.
نیازهای اولیه برای کاشت بذر مرزه
نور | 6 تا 8 ساعت نور مستقیم خورشید |
دما | دمای بهینه برای رشد 20 تا 22 درجه |
خاک | خاک غنی از مواد ارگانیک با زهکشی مناسب |
کود | کود نیتروژن |
آبیاری | آبیاری هر سه روز یکبار |
منطقه آب و هوایی | گرم و معتدل |
فصل کاشت | بهار و پاییز |
طول دوره رشد | 140 تا 160 روز |
عادت رشدی | بوتهای |